Đau lưng sau sinh: Nguyên nhân, triệu chứng và cách khắc phục

Đau lưng sau sinh là tình trạng đau nhức ở lưng dưới do sự thay đổi về thể chất, nội tiết tố và áp lực lên cột sống trong quá trình mang thai và khi sinh nở. Tình trạng đau lưng có thể trở thành mãn tính nếu không được khắc phục, đặc biệt là ở những phụ nữ thừa cân và đã bị đau lưng trong thời kỳ mang thai. Cùng tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng và những lưu ý trong việc khắc phục, phòng ngừa đau lưng sau sinh thường qua bài viết.

Đau lưng sau sinh là gì?

Đau lưng sau sinh là tình trạng đau nhức hoặc khó chịu tại vùng lưng xảy ra sau khi sinh con, thường kéo dài từ vài tháng đến vài năm. Cơn đau có thể xuất hiện khi thực hiện các hoạt động như đi lại, cúi người, nâng đồ vật hoặc bế em bé. Mức độ và vị trí đau phụ thuộc vào các thay đổi cấu trúc xương khớp và cơ trong quá trình mang thai và sinh nở.

Vị trí đau và mức độ nghiêm trọng của cơn đau lưng sau sinh phụ thuộc vào những ảnh hưởng của giai đoạn thai kỳ tác động lên xương.

Triệu chứng đau lưng sau sinh thường

Đau lưng sau sinh thường có thể biểu hiện theo nhiều cách khác nhau, từ cơn đau âm ỉ, liên tục đến cơn đau đột ngột, dữ dội hạn chế khả năng vận động. Không giống như cơn đau thoáng qua sẽ biến mất theo thời gian, cơn đau lưng sau sinh có thể dai dẳng kéo dài.

Một số hoạt động làm trầm trọng thêm tình trạng đau lưng dưới ở phụ nữ sau sinh như ngồi hoặc đứng lâu, bế em bé hoặc các vật nặng khác mà không có sự hỗ trợ thích hợp, cho con bú mà không có sự hỗ trợ lưng đầy đủ và quay lại các bài tập tác động mạnh quá sớm sau khi sinh… Mỗi hoạt động này có thể gây thêm áp lực lên phần lưng dưới vốn đã nhạy cảm, làm tăng thêm cơn đau lưng sau khi sinh thường và khó chịu.

Nguyên nhân đau lưng sau sinh của bà bầu

1. Do thay đổi hóc môn

Tác động của thai kỳ lên cơ và khớp ở phần thân dưới là khác nhau. Sự gia tăng nồng độ hormone relaxin, estrogen và progesterone gây ra tình trạng giãn khớp đáng kể trong thời kỳ mang thai. Sau khi sinh, nồng độ của các hormone này giảm đáng kể, khiến khớp trở lại trạng thái trước khi mang thai. Trung bình mất từ ​​6 đến 8 tuần để khớp và các mô xung quanh ổn định và chịu trọng lượng hiệu quả.

Sự suy giảm đột ngột nồng độ hormone có thể gây ra những tác động cục bộ hoặc toàn diện, chẳng hạn như: Cảm giác mệt mỏi chung, không dung nạp hoạt động, đau ở lưng dưới và hông, đau lưng khi đi bộ hoặc tập thể dục…

Nếu sử dụng tư thế và cơ chế cơ thể không được hỗ trợ vào thời điểm này, nguy cơ chấn thương thêm ở phần lưng dưới và hông sẽ cao hơn.

2. Giãn dây chằng

Đau lưng sau sinh một phần là do dây chằng lỏng lẻo, xảy ra khi dây chằng của phụ nữ quá lỏng lẻo để giữ khớp ở đúng vị trí. Sự bất ổn của khớp khiến cơ bắp phải bù trừ, thường là bằng cách thắt chặt, có thể gây đau.

Cơn đau này thường gặp nhất ở khớp cùng chậu, nơi nối xương chậu và cột sống thắt lưng. Khoảng 15% đến 25% bệnh nhân bị đau lưng dưới đang bị đau khớp cùng chậu. Rối loạn khớp cùng chậu có thể gây đau ở lưng dưới và xương chậu. Tình trạng đau lưng sau đẻ cũng có thể bị đau chạy xuống mông.

3. Sai tư thế khi mẹ bồng và cho em bé bú

Nhiều trường hợp phụ nữ vô tình khiến vấn đề đau lưng sau sinh trở nên tồi tệ hơn do không giữ đúng tư thế khi bế và cho con bú. Do đó, khi mới bắt đầu học cách bế và cho con bú, không nên quá tập trung vào việc cho bế con với tư thế thoải mái, cho bú đúng cách đến nỗi phải khom lưng, làm căng cơ cổ và lưng.

4. Thiếu canxi sinh lý

Tại sao phụ nữ sau sinh bị đau lưng? Thiếu canxi có thể là nguyên nhân gây đau lưng sau sinh bởi đa số sau sinh phụ nữ thường thiếu canxi và xương yếu. Điều này xảy ra do thai nhi phụ thuộc vào nhu cầu canxi của mẹ. Do đó, phụ nữ sau sinh nên tiêu thụ 1.000 mg canxi mỗi ngày. Nguồn canxi bao gồm các sản phẩm từ sữa ít béo và thực phẩm bổ sung canxi như nước cam, ngũ cốc và bánh mì…

5. Rối loạn chức năng sàn chậu

Những thay đổi ở vùng chậu bắt đầu trong thời kỳ mang thai và chúng có thể tồn tại ngay cả sau khi đã sinh. Rối loạn chức năng sàn chậu là tình trạng không có khả năng kiểm soát và phối hợp cơ sàn chậu. Vì cơ sàn chậu hỗ trợ tử cung, bàng quang và trực tràng, các triệu chứng rối loạn chức năng sàn chậu sau sinh có thể bao gồm tiểu không tự chủ, đại tiện không tự chủ, sa tử cung, đai chậu và đau lưng dưới.

Phụ nữ mới sinh bị đau vùng chậu sau thường bị đau âm ỉ liên tục ở lưng dưới. Một số phụ nữ có các triệu chứng dữ dội hơn, chẳng hạn như đau nhói và đau nhói.

6. Tác dụng phụ của thuốc tê ngoài màng cứng

Kỹ thuật giảm đau từ thuốc tê ngoài màng cứng khi chuyển dạ không gây ra nguy cơ đau lưng sau sinh tăng cao trong giai đoạn đầu và sáu tháng sau khi sinh. Rất hiếm khi gây ra vấn đề về lưng mãn tính hoặc lâu dài. Đau lưng tạm thời hoặc đau nhức tại vị trí gây tê ngoài màng cứng là bình thường. Tình trạng này thường sẽ hết sau vài ngày.

Cách khắc phục đau lưng sau sinh thường

1. Sử dụng thuốc giảm đau

Để khắc phục tình trạng đau lưng sau sinh thường, phụ nữ có thể sử dụng thuốc giảm đau ibuprofen để điều trị. Ibuprofen an toàn khi cho con bú. Không nên sử dụng Paracetamol để điều trị đau lưng dưới.

Chỉ nên dùng thuốc giảm đau trong một thời gian ngắn, trong vài ngày và đảm bảo thực hiện theo hướng dẫn trên tờ thông tin bệnh nhân kèm theo hoặc hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn.

Dùng thuốc không kê đơn quá lâu có thể gây ra rủi ro. Nếu cơn đau lưng sau sinh không thuyên giảm trong vòng một tuần sau khi dùng thuốc giảm đau, cần liên hệ và đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.

2. Tập vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là thực hiện  nhằm mục đích cải thiện chuyển động và chức năng của khớp và cơ giúp điều trị chứng đau lưng sau sinh thường. Vật lý trị liệu sau sinh có thể giải quyết tình trạng đau lưng, đau vùng chậu và các cơn đau cơ xương khác thông qua các bài tập, giáo dục tư thế và liệu pháp thủ công.

3. Liệu pháp massage

Liệu pháp massage có thể giúp thư giãn các cơ bị căng và cải thiện lưu thông máu ở vùng bị ảnh hưởng, giúp giảm đau lưng sau sinh. Một chuyên gia massage được cấp phép có kinh nghiệm trong chăm sóc sau sinh có thể cung cấp các liệu pháp massage có mục tiêu để giải quyết tình trạng đau lưng.

4. Bài tập có thể thực hiện tại nhà

Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng tại nhà có thể tăng cường sức sức khỏe và hỗ trợ phục hồi sau sinh. Đi bộ chậm, ngắn và thực hiện một số động tác kéo giãn nhẹ nhàng. Các tư thế yoga như nghiêng xương chậu rất hữu ích để phục hồi các cơ bị yếu hoặc bị tổn thương, cải thiện tình trạng đau lưng sau sinh.

5. Chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống cân bằng và đủ nước đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa và kiểm soát chứng đau lưng sau sinh. Các chất dinh dưỡng như canxi, magiê và vitamin D rất cần thiết cho sức khỏe của xương, trong khi axit béo omega-3 có trong dầu cá có thể làm giảm viêm.