Dấu hiệu nguy hiểm trong thai kỳ mẹ bầu cần phải biết

Những triệu chứng bất thường khi mang thai có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ tiềm ẩn có thể gây hại cho mẹ và thai nhi. Theo hướng dẫn của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) và Bộ Y tế, đây là 12 dấu hiệu nguy hiểm trong thai kỳ mà mẹ bầu cần đến cơ sở y tế ngay lập tức để được bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán chính xác và có can thiệp xử trí kịp thời.

1. Chảy máu âm đạo

Chảy máu âm đạo khi mang thai (có thể kèm đau bụng hoặc không) có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý như thai ngoài tử cung, sảy thai hoặc thai lưu, chửa trứng, nhau tiền đạo, nhau bong non. Mỗi bệnh lý sẽ có tính chất chảy máu và các triệu chứng đi kèm khác nhau, cần thăm khám và kiểm tra mới có chẩn đoán chính xác. Vì thế, nếu bị chảy máu âm đạo trong thời gian mang thai, mẹ bầu cần đến cơ sở y tế nhanh chóng bởi tình trạng chảy máu kéo dài có thể gây mất nhiều máu, nguy hiểm đến tính mạng mẹ và thai nhi.

2. Đau bụng

Triệu chứng đau bụng dưới trong những tuần đầu tiên sau khi mất kinh, cơn đau âm ỉ tăng dần theo thời gian, kèm theo chảy máu âm đạo hoặc không, có thể là dấu hiệu của thai ngoài tử cung. Nếu cơn đau dữ dội khiến mẹ vã mồ hôi, có thể là dấu hiệu cảnh báo thai ngoài tử cung vỡ hoặc dọa vỡ. Đây là một trong những cấp cứu sản khoa cần phẫu thuật ngay lập tức để bảo vệ tính mạng người mẹ.

Đau bụng cũng có thể là dấu hiệu của tình trạng sảy thai dọa sảy thai hoặc chuyển dạ sinh non. Vì thế, bất cứ thời điểm nào trong thai kỳ nếu mẹ bầu thấy đau bụng, cơn đau tăng dần theo thời gian và ngày càng trở nên tồi tệ hơn, không có dấu hiệu thuyên giảm, mẹ hãy đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra và chẩn đoán chính xác.

3. Sốt

Sốt là một trong những dấu hiệu nguy hiểm khi mang thai, đặc biệt mẹ bầu bị sốt trong tam cá nguyệt thứ nhất (3 tháng đầu của thai kỳ) có thể gây nguy hiểm cho thai nhi.

sốt trong thai kỳ có thể do nhiều nguyên nhân, có thể kèm theo tình trạng phát ban ở da. Phụ nữ mang thai có thể bị sốt do nhiễm một số loại virus như cúm, Rubella, Zika… Nếu sốt kèm theo ra nước âm đạo có nguy cơ gây nhiễm trùng ối. Nhiệt độ trung bình của cơ thể rơi vào khoảng 37°C, trên 38°C được xem là sốt. Khi thấy sốt, mẹ bầu cần đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra tìm nguyên nhân gây sốt và hướng dẫn cách hạ sốt hiệu quả, an toàn.

4. Đau đầu hoặc nhìn mờ

Đau đầu đi kèm nhìn mờ hoặc không, đôi khi có thêm tình trạng buồn nôn, nôn có thể là dấu hiệu của tăng huyết áp thai kỳ, hoặc tiền sản giật, nặng hơn là sản giật (chứng co giật toàn thân). Đây là tình trạng vô cùng nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng của mẹ và thai nhi. Do đó, nếu có tình trạng đau đầu và nhìn mờ, mẹ bầu cần thăm khám ngay để được đo huyết áp, xét nghiệm nước tiểu và hướng điều chỉnh kịp thời.

5. Khó thở hoặc tim đập nhanh

Thiếu máu khi mang thai có thể khiến mẹ bầu cảm thấy mệt mỏi, khó thở, tim đập nhanh, chóng mặt. Khi có các dấu hiệu này, mẹ bầu cần thông báo với bác sĩ để được điều chỉnh kịp thời, không để thiếu máu nghiêm trọng hơn, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ cũng như sự phát triển của thai nhi.

6. Tiểu rắt và đau buốt

Khi thai nhi phát triển lớn hơn và di chuyển xuống dưới, chèn ép lên bàng quang có thể khiến mẹ bầu đi tiểu thường xuyên hơn. Tuy nhiên, nếu mẹ đi tiểu rắt và cảm thấy đau buốt, đó có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI). Tình trạng này cần được điều trị sớm để tránh ảnh hưởng đến thận, cũng như ngăn ngừa các nguy cơ như sinh non hoặc trẻ sinh ra nhẹ cân.

7. Đau vùng chậu

Quá trình mang thai khiến vùng chậu chịu nhiều áp lực, làm mẹ có cảm giác đau nhất là vào những tháng cuối thai kỳ. Nhưng nếu mẹ có những cơn đau ngày càng dữ dội, nặng theo thời gian kèm theo sốt, đó có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc viêm vùng chậu. Mẹ cần đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

8. Dịch tiết âm đạo bất thường

Một trong những dấu hiệu mang thai sớm nhất là sự tăng tiết dịch âm đạo và tình trạng này kéo dài trong suốt thai kỳ. Tuy nhiên, nếu dịch tiết âm đạo có màu vàng hoặc xanh lá, có mùi hôi nồng nặc kèm theo mẩn đỏ hoặc ngứa, sưng âm hộ… đó là những dấu hiệu bất thường cảnh báo nhiễm trùng như nấm men, bệnh lây qua đường tình dục (STDs)… cần được điều trị hiệu quả để giảm nguy cơ lây nhiễm cho thai nhi.

9. Ra nước ở âm đạo

Nhắc đến các dấu hiệu nguy hiểm trong thai kỳ, không thể thiếu hiện tượng ra nước ở âm đạo. Nếu bị ra nước âm đạo từng chút một ở bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ, có thể mẹ đã bị rỉ ối. Nếu bị ra nước âm đạo nhiều khi gần đến ngày dự sinh, có thể mẹ đã vỡ ối.

Rỉ ối hay vỡ ối đều đồng nghĩa lớp màng ối bảo vệ thai nhi đã bị phá vỡ, nguy cơ nhiễm trùng ối tăng lên đe dọa sự an toàn của thai nhi. Khi đó mẹ cần đến cơ sở y tế nhanh nhất để được can thiệp xử trí an toàn. Lưu ý, khi di chuyển mẹ nên nằm đầu thấp để tránh tình trạng sa dây rốn.

10. Phù ở mặt, tay, chân

Ở giai đoạn cuối thai kỳ, khuôn mặt, bàn tay và bàn chân của mẹ bầu có thể phù nhẹ từ từ do tăng cân. Nếu hiện tượng sưng phù diễn ra đột ngột, phù nhanh chóng, phù toàn thân, ở cả mặt, tay, mí mắt kèm theo đau đầu, buồn nôn, nhìn mờ… mẹ cần đến ngay cơ sở y tế vì đó có thể là dấu hiệu của tăng huyết áp hoặc tiền sản giật, nặng hơn là sản giật.

11. Sụt cân hoặc không tăng cân

Trong tam cá nguyệt thứ nhất (3 tháng đầu của thai kỳ), mẹ bầu không tăng cân hoặc giảm một vài cân là điều hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, cân nặng của mẹ phải tăng lên vào tam cá nguyệt thứ hai (3 tháng giữa của thai kỳ). Lượng cân ít nhất cần tăng thêm phụ thuộc vào cân nặng trước khi thụ thai cùng nhiều yếu tố khác.

Việc không tăng đủ cân trong thai kỳ có thể khiến mẹ và thai nhi tăng nguy cơ các biến chứng như sinh non, trẻ hạn chế tăng trưởng trong tử cung, trẻ sinh ra có cân nặng thấp, bỏ lỡ các mốc phát triển… Nếu không tăng cân hoặc thậm chí bị sụt cân, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để tìm nguyên nhân và hướng dẫn cách khắc phục.

12. Giảm hoặc không thấy cử động thai

Cử động thai (hay còn gọi là thai máy) là những lần thai nhi đạp, đá hoặc xoay người mà mẹ cảm nhận được trên thành bụng, nhưng không phải là nấc cục. Từ tuần thứ 28 trở đi mẹ nên đếm cử động thai mỗi ngày. Nên chọn cùng một thời điểm để dễ dàng theo dõi và đánh giá. Nên chọn lúc thai nhi hoạt động (đang thức) bởi khi thai nhi ngủ cử động thai sẽ giảm hoặc không có. Thai nhi ngủ khoảng 40 phút, không quá 90 phút. Tốt nhất nên đếm cử động thai sau khi mẹ ăn no.

Trước đi đếm cử động thai, mẹ cần đi tiểu để làm trống bàng quang. Mẹ có thể ngồi hoặc nằm nghiêng một bên, đặt tay bên bụng và đếm số lần cử động thai. Nếu thai nhi khỏe mạnh số lần cử động khoảng ≥4 lần/giờ. Nếu cử động thai ít hơn <4 lần/giờ, mẹ nên thay đổi tư thế và kéo dài thời gian đếm thêm 1 giờ nữa. Bình thường trong 2 giờ sẽ có ≥7 cử động thai. Nếu <7 cử động thai trong 2 giờ, mẹ có thể lắc bụng, ăn uống hoặc thay đổi tư thế rồi đếm lại. Nếu ≤10 cử động thai trong 4 giờ, mẹ nên thăm khám ngay để được bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe của thai nhi.

Làm thế nào để có một thai kỳ khỏe mạnh?

Để đảm bảo có một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn cho đến khi “vượt cạn” mẹ tròn con vuông, mẹ bầu cần ghi nhớ những điều sau:

• Khám thai định kỳ và thực hiện các xét nghiệm kiểm tra đầy đủ theo lịch hẹn của bác sĩ. Đối với những thai kỳ có yếu tố nguy cơ, bác sĩ sẽ chỉ định lịch khám thai dày đặc hơn để theo dõi sát sao và can thiệp xử lý kịp thời các vấn đề nếu có.
• Đảm bảo chế độ ăn uống khoa học và thói quen sinh hoạt lành mạnh khi mang thai.
• Quan tâm đến cơ thể, phát hiện sớm các dấu hiệu nguy hiểm trong thai kỳ để đến ngay cơ sở y tế uy tín.